*** Deze inleiding werd gehouden op het evenement 100% SCHOON in het Hasseltse Modemuseum dd. 28 januari 2016. ***

Beste aanwezigen, Het is altijd gevaarlijk om in de modebranche één merk of keten met de vinger te wijzen. Zeker wanneer dat merk inspanningen doet om het beter te doen. Daarom noem ik de Zweedse kledinggigant waarover ik het nu heb ook niet met naam en toenaam. Ik las vorige week dat hij ecologische make-upproducten in België op de markt gaat brengen. Duurzaam dus. En bovendien tegen normale prijzen. Deze kledingketen heeft ook een zogenaamde 'Conscious Exclusive'-collectie. Het gaat om duurzame kleding. En de Zweed met de twee letters tracht ook de arbeidsomstandigheden te verbeteren van de mensen die al die kleding maken. Driewerf hoera!? Of een geval van 'greenwashing'. Want laten we wel wezen: zou niet alle kleding, ook die van andere merken, 'conscious' of gewetensvol moeten zijn ...?

KINDERARBEID EN VRIJE MARKT

Aan deze avond is er enerzijds een sociaal luik, dat van de mensen die onze kleding maken en anderzijds een duurzaam, dat van de manier waarop en waarmee onze mode wordt gemaakt. Ik wil niet al het gras voor de voeten van onze sprekers wegmaaien, maar toch verwijs ik in het eerste geval graag naar - what's in a name? - de Cotton Factories Regulation Act. Dit is een Britse wet uit 1819 die kinderarbeid aan banden moest leggen. De wet verbood het in dienst nemen van jonge kinderen - dat wil zeggen, jonger dan negen jaar. Oudere kinderen - tussen de tien en de zestien - mochten wel nog werken. Maximaal 12 uur per dag. De wet werd niet zonder slag of stoot aangenomen: ze zou in strijd zijn geweest met de regels van de vrije markt ...

KOBALT VOOR BATTERIJEN

De hemel zij dank denkt nu geen enkel ontwikkeld land eraan om kinderarbeid opnieuw in te voeren. Maar toch bestaat het nog. Vorige week nog meldden Amnesty International en Unicef dat in het zuiden van Congo liefst 40.000 kinderen kobalt zouden winnen. Kobalt dat is, tast maar in uw zakken, een erts dat gebruikt wordt bij de aanmaak van lithiumbatterijen voor onder meer mobiele telefoons.

168 MILJOEN KINDARBEIDERS

Vreemd genoeg is de polemiek over kinderarbeid ook hier in het Westen nog niet helemaal gevoerd. Een artikel in De Standaard van vorig najaar trok in dat kader mijn bijzondere aandacht. Wereldwijd zouden liefst 168 miljoen kinderen aan het werk zijn. We moeten niet wegkijken heet het, maar, zo werd daar meteen aan toegevoegd, "in ontwikkelingslanden is de realiteit diffuus" en "een totaalverbod op kinderarbeid kan weleens contraproductief uitdraaien". Waarvan akte. Kinderen, zo is althans mijn overtuiging, moeten niet werken. Ze moeten spelen en scholing krijgen. En heelder dagen dezelfde stofjes kleuren in ongezonde omstandigheden kan je bezwaarlijk een opleiding noemen.

Onze sprekers zullen daar zeker dieper op ingaan.

WAT IS GOED?

Maar er is ook een duurzame kant aan mode. Hoe wordt onze kleding geproduceerd en met welke materialen? Fashionista als ik ben heb ik het even voor u opgezocht: een adamskostuum - ik bespaar het u, blijf dus rustig zitten - lijkt misschien nog wel de meest duurzame manier van kleden. Katoen? Onnoemelijk veel pesticiden, bijna evenveel water en ook veel grond. GGO-katoen? Kan het natuurlijk? Biokatoen? Evenveel water, de helft minder opbrengst. Polyester? Eigenlijk te verkiezen boven katoen, ware het niet dat het gemaakt is uit fossiele brandstoffen en dat een kledingstuk per wasbeurt ongeveer 2.000 plastic vezels afgeeft. 'Plastic soup', zegt het u iets? Wol en zijde: niet echt diervriendelijk. Leer? Toxisch. Bamboe, hennep, zeewier: het is altijd wel iets.

GEDRAGEN KLEDING?

Tweedehands en recyclage - vaak gaan beiden hand in hand - zijn andere opties. Maar hoe groot is de schroom om een winkel met gedragen kleding binnen te stappen en ben je dan wel in de mode? Ik kijk benieuwd uit naar welke antwoorden vanavond gegeven zullen worden op dit soort vragen die ongetwijfeld ook bij u leven

PIONIEREN

Als schepen van Duurzaamheid en Ontwikkelingssamenwerking liggen al deze thema's mij nauw aan het hart. En ook jullie. Ruim 180 mensen hadden ingeschreven voor dit evenement, de wachtlijst benaderde net geen 70 ? Jullie zijn pioniers die na vanavond de baan op moeten. Om de goede boodschap te verkondigen, niet in het minst bij de producenten zelf. Mij past dit schoentje alleszins, maar mag het dan een eerlijk en duurzaam zijn?

BEDANKT!

Ik sluit af met een woordje van dank voor de sprekers en de vrijwilligers die deze avond mogelijk maken en maakten. Het zijn er te veel om op te noemen en daarom doe ik dat ook niet. Maar met veel overtuiging: bedankt allemaal.

Joost Venken - Schepen van Duurzaamheid & Ontwikkelingssamenwerking Hasselt